-
Jeszcze raz o zapisie nazwisk kończących się w wymowie na -i po spółgłosce4.12.20184.12.2018Szanowni Państwo,
wrócę do pytania, na które dostałam odpowiedź, jednak bardzo niesatysfakcjonującą. Jak rozumiem, dr Wolański zapisuje Kennedy'ego, a wymawia [kenediego]? Dlaczego zatem mamy stawiać tam apostrof? Nie dajemy go w przypadku np. Caseyów (Caseyami, Caseyowie itd.). Nie przekonuje także mnie argument, że mogłoby to zmylić nas co do postaci mianownikowej. Nie myli nas w przypadku form: Jakiem czy Grapie. Co z Jakiem od Jacquesa (porada prof. Grzeni)?
-
kij i marchewka5.10.20105.10.2010Co oznacza zwiazek frazeologiczny metoda kija i marchewki? Nie jestem pewna, czy związek brzmi dokładnie tak, ale na pewno jest w nim kij i marchewka :)
Serdecznie pozdrawiam i dziękuję.
Z poważaniem,
Agnieszka Zawadzka -
lewoskręt i prawoskręt22.05.200622.05.2006„GDDK zleci przebudowę skrzyżowania i wykonanie lewoskrętu’’. To chyba nowe znaczenie słowa, dotychczas lewoskręt był manewrem, i to głównie zakazywanym. W Internecie piszą też o prawoskrętach, wprowadzanych i przebudowywanych. Co jednak oznacza „brak prawoskrętu’’:
– że nie ma drogi w prawo?
– że jest droga, lecz jest zakaz skrętu?
– że jest droga, wolno skręcić, ale nie ma wybudowanego prawoskrętu – pasa?
I czy prawoskręt jako manewr jest wystarczająco obecny w użyciu, by znaleźć się w słownikach?
-
manhwa i manhua
21.12.202221.12.2022Witam, chciałbym zapytać o to, jaka powinna być deklinacja słowa, które jest homonimem oznaczającym kolejno koreańskie (pisane przez w) i chińskie (pisane przez u) komiksy, gdyż ich końcówki nie są dla języka polskiego typowe? Kolejno manhwa i manhua. Problem widzę zwłaszcza z celownikiem, miejscownikiem, a także z liczbą mnogą.
-
osąd i ocena28.12.201128.12.2011Szanowni Państwo!
Zainteresowała mnie w SJP tożsamość definicji osądu i oceny – czy faktycznie ich zakres znaczeniowy jest identyczny? Ja pewnie podać definicji nie potrafię, ale wydawało mi się, że umiem te pojęcia odróżnić. I tak na przykład zły (głupi) człowiek to osąd, a nie ocena. Oceną może być stwierdzenie: „Biorąc pod uwagę wzrost i masę ciała, oceniam, że masz nadwagę”. Nauczyciel ocenia ucznia, ale czy go osądza?
Z poważaniem – Karon -
prim i bis23.10.201423.10.2014Dzień dobry,
mam kolejne pytanie: o oficjalne polskie nazwy (i ich genezę) symboli: ′, ″ i ‴. Spotkałam się z: prim, bis, ter, ale w SJP i SWO ich definicji (jako symbolu) nie ma. W Wikipedii używane jest też unis (hasło: Minuta kątowa). Tabela znaków Unicode i dr Adam Wolański w odpowiedzi na moje poprzednie pytanie (bardzo dziękuję!) używają nazw: prime i double prime. Liczebniki łacińskie, które znalazłam, to: unus, duo, tres i primus, secundus, tertius. Czy mamy oficjalną nazwę?
-
Czy nie stawia się przecinka przed i?5.05.20115.05.2011Szanowna Poradnio,
mam kłopot z przecinkami w zdaniach:
1. Wskaż dwa zwierzęta – takie, które znasz najlepiej, i takie, które znasz najgorzej.
2. … konstruowanie wypowiedzi tak, by wywód podany był bez końcowego wniosku i by pozostawić wrażenie, że….
Czy w zdaniu pierwszym poprawnie postawiono przecinek przed i takie? A czy w drugim na pewno powinien być pominięty przed i by?
Pozdrawiam i dziękuję
Grażyna -
Dlaczego definicja słownikowa leksemu magnes jest zbyt szeroka i wąska zarazem?
30.01.202130.01.2021Szanowny Panie Profesorze, definicja magnesu jest błędna, nawet w tak uproszczonej wersji. Jest jednocześnie zbyt wąska i zbyt szeroka. Magnes nie musi być metalem. Cechą konstytutywną magnesu (trwałego, bo są jeszcze elektromagnesy) jest wytwarzanie trwałego pola magnetycznego. Takie pole magnetyczne może przyciągać inne substancje magnetyczne, w tym niektóre metale.
Z poważaniem
-
elfy i elfowie4.02.20024.02.2002Moje pytanie dotyczy mianownika i biernika l. mn. rzeczownika elf. We wszelkich słownikach jako poprawna sugerowana jest końcówka -y (a więc elfy). Tymczasem Marek Gumkowski w jednym z wydań Władcy Pierścieni J. R. R. Tolkiena wprowadził formę elfowie, tak to motywując:
Wspomnieć także należy o modyfikacji innego rodzaju: rzeczownikowi elf w mianowniku i bierniku liczby mnogiej nadawana jest tu męskoosobowa forma elfowie, nie figurująca w słownikach języka polskiego. Odważono się na takie odstępstwo od językowych prawideł zarówno dlatego, że w odniesieniu do postaci określanych tym mianem są tu zawsze stosowane formy gramatyczne przynależne istotom ludzkim (a więc oni, nie one; zrobili, nie zrobiły), jak i z chęci naśladowania w tej mierze decyzji autora, używającego nieprawidłowej w angielszczyźnie formy liczby mnogiej elves (zamiast elfs) i toczącego o to zażarte boje ze skrupulatną korektą. Tolkien chciał w ten sposób odświeżyć sens słowa, które – jak pisał – „z biegiem czasu skarlało i dziś kojarzy się raczej z fantastycznymi duszkami”. W polskim przekładzie forma elfy została pozostawiona wyłącznie w kilku miejscach jako zbiorowe określenie ludu czy też szczepu (np. Elfy Szare, Elfy Leśne – ale już: Elfowie Wysokiego Rodu). Podobnie, choć w sposób nie tak konsekwentny, wprowadzone zostały, jako oboczne, formy krasnoludy i krasnoludowie.
Swego czasu temat ten wzbudził żywą wymianę zdań na „Forum dyskusyjnym miłośników twórczości J.R.R. Tolkiena”. Tu chciałbym spytać, co Państwo sądzą na temat takiej innowacji językowej, jej zasadności i poprawności. Czy da się tu w ogóle jednoznacznie rozstrzygnąć problem, czy też wybór jednej z form jest li tylko kwestią gustu użytkowników języka?
Z tolkienowskim pozdrowieniem,
Ruginwaldus -
Formuła „Zaprojektuj i wybuduj”22.02.201822.02.2018Szanowni Państwo,
jednym z rodzajów procedur przetargowych na roboty budowlane jest system lub formuła zaprojektuj i wybuduj. Spotkać się można z różnorodną pisownią owego systemu – wielką i małą literą, z cudzysłowem i bez cudzysłowu. Która z form jest poprawna i do jakich reguł należy się w tym wypadku odnieść?
Z góry dziękuję za odpowiedź
Czytelniczka